Indice alfabético
- Ramón María Aller Ulloa
- José Alonso López y Nobal
- Juan Alonso López y Nobal
- Salustio Alvarado Fernández
- Marceliano Álvarez Muñiz
- Ángeles Alvariño González
- Emilio Anadón Frutos
- Eloy Luis André
- Jesús Andreu Lázaro
- Buenaventura Andreu Morera
- José María Andrey y Sierra
- Andrés Antelo Lamas
- Rafael Areses Vidal
- Anselmo Arias Teixeiro
- Antonio Arias Teixeiro
- Pedro Alejandro Auber e Fondniare
- José María Baleato
- Ángel Baltar Cortés
- Ramón Baltar Domínguez
- Antonio Baltar Domínguez
- Manuel Baraja Fernández
- Juan Barcia Caballero
- Juan José Barcia Goyanes
- Charles Eugène Barrois
- José Luis Barros Malvar
- Tomás Batuecas Marugán
- Francisco Bellot Rodríguez
- Ricardo Bernárdez
- Fermín Bescansa Casares
- Luis Blanco Rivero
- Ramón Blanco y Pérez del Camino
- José Boado y Castro
- Baltasar Manuel Boldo Tuced
- Ignacio Bolívar y Urrutia
- Patricio Borobio Díaz
- Celia Brañas Fernández
- Gonzalo Brañas Fernández
- Antonio Brunet y Talleda
- Odón de Buen y del Cos
- Eusebio Bueno Martínez
- Manuel Cabaleiro Goás
- Ernesto Caballero y Bellido
- Rafael Cadórniga Carro
- Laureano Calderón Arana
- Fernando Calvet Prats
- Juan Bautista Camiña
- Domingo Antonio Camiña Fortes
- Jesús Carballo Taboada
- Santiago Carro García
- Roque Carús Falcón
- Antonio Casares Gil
- José Casares Gil
- Antonio Casares Rodríguez
- Fermín Casares y Bescansa
- Pedro de Castro
- Santiago Castroviejo Bolibar
- Pedro Antonio Cerviño Núñez
- Eduardo Chao Fernández
- José María Chao Rodríguez
- Aniceto Charro Arias
- Ángel Cobián Areal
- José Carlos Colmeiro Laforet
- Miguel Colmeiro y Penido
- Andrés Avelino Comerma y Batalla
- Francisco Cónsul Jove y Tineo
- José Andrés Cornide Saavedra y Folgueira
- Antonio Correa Fernández
- Pedro Couceiro Corral
- Luis Crespí Jaume
- Mariano Cubí y Soler
- José Deulofeu y Poch
- Modesto Domínguez Hervella
- Juan Donapetry Iribarnegaray
- Juan Jacobo Durán Loriga
- Armando Durán Miranda
- Mauricio Echandi Montalvo
- Antonio Eleizegui López
- Ricardo Escauriaza del Valle
- Rafael Estrada Arnaiz
- Félix Domingo Estrada Catoira
- Joaquín Ezquerra del Bayo
- Benito Jerónimo Feijoo Montenegro
- Valeriano Fernández Bacorell
- Manuel Rufo Fernández Carballido
- Elisa Fernanda Mª del Carmen Fernández de la Vega y Lombán
- Jimena Mª Francisca Emilia Fernández de la Vega y Lombán
- José Ramón Fernández de Luanco y del Riego
- Ignacio Fernández Flórez Reguera
- Cesáreo Fernández Losada
- Manuel Jacobo Fernández Mariño
- José Fernández Martínez
- Bibiano Fernández Osorio-Tafall
- Gustavo Fernández Rodríguez Bastos y Harizmendi
- Gabriel Fernández Taboada
- Domingo Fontán Rodríguez
- Ramón Fontenla Maristany
- Emilio Fraga Lago
- Francisco Freire Barreiro
- Gonzalo Gallas Novas
- Cruz Gallástegui Unamuno
- Heliodoro Gallego Armesto
- Abelardo Gallego Canel
- Fausto Garagarza y Dugiols
- Fernando Garcia Arenal
- Víctor García Ferreiro
- Antonio García Maceira
- Pío García Novoa
- Antonio García Varela
- José María García-Blanco Oyarzábal
- Eustaquio (Antonio Félix) Giannini Bentallol
- Miguel Gil Casares
- José María Gil Rey
- Francisco Giral González
- Pedro Gómez de Bedoya y Paredes
- Manuel Gómez Larrañeta
- Mariano Gómez Ulla
- Manuel Gómez-Durán Martínez
- Vicente González Canales
- Jaime González Carreró
- José González López
- José González Olivares
- Juan de Dios González Pizarro
- Joseph González Salgado
- Claudio González Zúñiga
- José Goyanes Álvarez
- José Goyanes Capdevila
- Vicente Goyanes Cedrón
- Mariano de la Paz Graells Agüera
- Albert (Albert I, Príncipe de Mónaco) Grimaldi
- Vicente Guarnerio Gómez
- Francisco Guitián Ojea
- Leopoldo Hernández Robredo
- Primitivo Hernández Sampelayo
- José María Hernansáez y Moscoso
- Enrique Hervada García-Sampedro
- Ragnar Hult
- Alexander von Humboldt
- Carlos Ibañez y Varela
- Santiago de la Iglesia Santos
- Francisco Iglesias Brage
- Luis Iglesias Iglesias
- Luis Iglesias Pardo
- Emigdio Iglesias Somoza
- Gerardo Jeremías Devesa
- Ángel Jorge Echeverri
- Jorge Juan y Santacilia
- Ángel Laborde Navarro
- Johan Martin Christian Lange
- Bernardo Lecocq Honesy
- Carlos Lemaur
- Juan Lembeye y Lartaud
- Octavio Lois Amado
- Juan Lojo Batalla
- Antonio López de Guadalupe
- Jacobo López Elizagaray
- Manuel López Enríquez
- Víctor López Seoane
- Juan López Soler
- Juan López Suárez
- Dionisio Macarte y Díaz
- Gerónimo Macho Velado
- Ramón Margalef López
- Tomás Mariño Pardo
- Juan Martín Sauras
- Antonio Martínez de la Riva
- Ángel Martínez de la Riva Vilar
- Domingo Martínez de Presa
- Manuel Martínez-Risco
- Baltasar Merino Román
- Manuel Eugenio Merino Simón
- Faustino Miranda González
- Ricardo Montequi y Díaz de la Plaza
- Saturnino Montojo y Díaz
- Olga Moreiras Tuni
- Evaristo Antonio Mosquera Quiroga
- Francisco Antonio Mourelle de la Rúa
- Manuel Muñoz Taboadela
- José María Navaz y Sanz
- Francisco de Neira
- João da Nova
- Antonio Novo Campelo
- Domingo Antonio de Nóvoa Gándara y Feijoo
- Roberto Nóvoa Santos
- Miguel Odriozola Pietas
- Ramón Otero Acuña
- Enrique Otero Aenlle
- Xosé Otero Espasandín
- Fernando Oxea
- Timoteo O´Scanlan
- Emilia Pardo Bazán
- Isidro Parga Pondal
- Jacobo María de Parga y Puga
- Ubaldo Pasarón y Lastra
- Patricio María Paz y Membiela
- Ángel Pedreira Labadía
- Pedro Pena y Pérez
- Ramón Pérez Costales
- José Pérez López-Villamil
- Severino Pérez y Vázquez
- Gerónimo Piñeiro de las Casas
- Manuel Piñeiro Herba
- Eugenio Piñerúa Álvarez
- José Planellas Giralt
- Francisco Ponte y Blanco
- Antonio Posse Roybanes
- Pedro Andrés Pourret
- Casiano de Prado y Vallo
- Esteban Quet y Puigvert
- José Quiroga Méndez
- Marcelino Ramírez García
- Benito Regueiro Varela
- Ignacio Ribas Marqués
- Tomás Rico Jimeno
- Eduardo del Río y Lara
- Francisco de los Ríos Naceiro
- Cándido Ríos Rial
- Arturo Rivas Castro
- Antonio Rodríguez Darriba
- Carlos Rodríguez Baltar
- Juan Antonio Rodríguez Bustillo
- Alejandro Rodríguez Cadarso
- José Rodríguez Carracido
- José Rodríguez González
- José Rodríguez Martínez
- José Rodriguez Mourelo
- Juan Rodríguez Sardiña
- Luis Rodríguez Seoane
- Juan Rof Carballo
- Juan Rof Codina
- Francisco Romero Blanco
- José María Romero Fernández de Landa
- Francisco Romero Molezún
- Ramón Rúa Figueroa
- Ángela Ruiz Robles
- Ramón Dionisio de la Sagra y Peris
- Francisco Sánchez
- Julián Sánchez Bort
- Timoteo Sánchez Freire
- Gumersindo Sánchez Guisande
- Fernando Sande y Lago
- Frei Martín Sarmiento
- Pedro Sarmiento de Gamboa
- Camille François Sauvageau
- Guillermo Schulz
- Francisco de Seijas y Lobera
- Josep Joan Vicente del Seixo
- Antonio Sierra Forniés
- César Sobrado Maestro
- Juan Sobreira y Salgado
- Ramón Sobrino Buhigas
- Benito Ángel Dionisio Sotelo y Rivas
- Juan Suárez Casas
- Enrique Suárez Couto
- Julián Francisco Suárez Freire
- Paulino Suárez Suárez
- Francisco Sueiras
- Nicolás Taboada y Leal
- Maximino Teijeiro Fernández
- Joan Texidor i Cos
- Pedro Urquijo Landaluce
- Joaquín Vaamonde Rodríguez
- Lope Valcárcel Vargas
- Antonio Valenzuela Ozores
- Ramón Varela de la Iglesia
- Teodoro Varela de la Iglesia
- José Varela de Montes
- Juan Varela Gil
- Gregorio Varela Mosquera
- Manuel Varela Radío
- Ángel Varela Santos
- José Varela y Ulloa
- Ricardo Varela y Varela
- Vicente Vázquez Queipo
- José Francisco Vendrell de Pedralbes i Estaper del Mas
- Ramón Verea García
- Enrique Vidal Abascal
- Ernesto Viéitez Cortizo
- Xosé Luis Vila Jato
- Antonio Vila Nadal
- Cipriano Vimercati Benítez
- Leoncio Virgós Guillén
- Heinrich Moritz Willkomm
- María Josefa Wonenburger Planells
- Isabel Zendal Gómez
Disciplinas científicas
- ./ Mariña
- ./ Matemáticas
- ./ Enxeñería
- ./ Botánica
- ./ Cartografía
- ./ Agronomía
- ./ Bioloxía
- ./ Química
- ./ Astronomía
- ./ Xeoloxía
- ./ Minas
- ./ Medicina
- ./ Xenética
- ./ Coleccións
- ./ Psiquiatría
- ./ Anatomía
- ./ Nautica
- ./ Cosmografía
- ./ Microbioloxía
- ./ Histoloxía
- ./ Ensino
- ./ Divulgación científica
- ./ Ciencias Experimentais
- ./ Filosofía
- ./ Hidroloxía
- ./ Medicina
- ./ Xinecoloxía
- ./ Veterinaria
- ./ Zootecnia
- ./ Bromatoloxía
- ./ Hixiene
- ./ Mecánica
- ./ Espeleoloxía
- ./ Paleontoloxía
- ./ Zooloxía
- ./ Radioloxía
- ./ Xeografía
- ./ Agricultura
- ./ Ciencias Naturais
- ./ Farmacia
- ./ Viticultura
- ./ Navegación
- ./ Física
- ./ Aeronaútica
- ./ Técnica
- ./ Armas
- ./ Oftalmoloxía
- ./ Parasitoloxía
- ./ Mineraloxía
- ./ Farmacaloxía
- ./ Ornitoloxía
- ./ Entomoloxía
- ./ Expedicións
- ./ Bioquímica
- ./ Dermatoloxía
- ./ Ecoloxía
- ./ Avicultura
- ./ Pediatría
- ./ Micrografía
- ./ Anestesia
- ./ Oceanografía
- ./ Fisioloxía
- ./ Moluscos
- ./ Cálculo
- ./ Nutrición
- ./ Meteoroloxía
- ./ Psicoloxía experimental
- ./ Edafoloxía
- ./ Enxeñería de montes
- ./ Fisioloxía vexetal
- ./ Bioloxía mariña
- ./ Ficoloxía
- ./ Limnoloxía
- ./ Tecnoloxía
- ./ Cirurxía
- ./ Antropoloxía
José Planellas Giralt
O autor da primeira flora de Galicia e un partidario da agricultura “racional”
comparte esta páxina:Ámbitos de ocupación:
Autor/a da biografía:
- Xosé A. Fraga Vázquez
- Data de alta: 14/09/2012
Extras de José Planellas Giralt:
Programa de Historia Natural
Ensayo de una Flora Fanerogámica gallega
La ley del progreso indefinido
Congreso Agrícola Gallego de 1864
Catálogo Exposición agrícola de 1858
Extras sobre José Planellas Giralt:
Viajes de un botánico sajón
El herbario de Planellas I
El herbario de Planellas II
El herbario de Planellas III
As Academias literarias da Universidade de Santiago
Galeria

Exemplar de "Sygnathus acus" preparado polo catedrático José Planellas Giralt. Museo de Historia Natural da Universidade de Santiago.
Como citar esta páxina:
- Xosé A. Fraga Vázquez ([2012], “José Planellas Giralt”, en Álbum da Ciencia. Culturagalega.org. Consello da Cultura Galega. [lectura: 09/06/2023] [URL: http://www.culturagalega.org/
albumdaciencia/detalle.php?id=343

Exemplar de "Sygnathus acus" preparado polo catedrático José Planellas Giralt. Museo de Historia Natural da Universidade de Santiago.
Datos biográficos:
- Nacemento: Barcelona 1821
- Falecemento: Barcelona 1888
O seu labor como docente
Segundo os datos dispoñibles, como profesor asumiu o modelo pedagóxico tradicional, caracterizado polo uso restritivo das coleccións e do contacto coa natureza e as clases maxistrais, de forte carga teórica, lonxe das prácticas. Unha visión harmónica que tentaba de expoñer os feitos inmutábeis e ilustrar, con exemplares dos tres Reinos, para ver como cada ser ocupaba, axeitadamente, o lugar sinalado polo Creador. Nese sentido, o seu Programa do curso 1851-52 (Planellas, 1851) non presenta elementos salientábeis. Na docencia utilizou libros de texto franceses. Segundo o Anuario e Memoria dos cursos 1856-57 e 1859-60 (Anónimo, 1857; Anónimo, 1860), os textos empregados eran o libro de Zooloxía de Milne-Edwards e os de Botánica de Richart. Entre a información existente sobre o seu labor salienta a confección dunha colección de 58 especies de peixes de Galicia para o Gabinete (Anónimo, 1877). En todo caso, a contribución xeral de Planellas ao Gabinete semella escasa e sobre ela pode consultarse a obra O Museo de Historia Natural da Universidade de Santiago de Compostela (Bugallo Rodríguez, 2003).
En 1857, co plan Moyano, os estudos de Ciencias afástanse dos de Filosofia e podemos realmente falar dunha Facultade de Ciencias na Universidade compostelá. Mais en 1867 (RO 19 de xullo) suprímese esa Facultade e Planellas marcha para Barcelona. O ensino da Historia Natural en Santiago fica reducido ao curso preparatorio de Medicina e Farmacia.. O traslado do catedrático e a desaparición da Facultade foron decisivos para o futuro do Xardín Botánico, que pasou para a Facultade de Farmacia.
Por R.O. de 11 de febreiro de 1868 Planellas foi nomeado catedrático numerario de Mineraloxía, Botánica e Zooloxía da Facultade de Ciencias de Barcelona e tomou posesión o primeiro de abril. Alí tivo un incidente por apertura dun expediente ao ser acusado de impartir clases particulares e só aprobar aos alumnos que acudían a elas. Decano da Facultade de Ciencias de Barcelona durante bastantes anos, exerceu interinamente de Reitor en 1880, cesando con data de 1 de marzo de 1888 a causa da súa morte. Parece ser que exerceu a docencia da Botánica na Habana entre 1883 e 1886 (Devesa & Viera, 2001). Foi numerario da Real Academia de Ciencias de Barcelona.
Do seu paso polas aulas compostelás salienta o discurso que pronunciou na inauguración do curso 1859-60 (Planellas, 1859b), La ley del progreso indefinido, un documento recollido pola bibliografía, reiterada e erroneamente, como pioneiro no rexeitamento do darwinismo. Se ben o contido do discurso amosa unha actitude antievolucionista, esta é de carácter xeral, perfectamente asimilable ás reaccións provocadas por autores evolucionistas anteriores a Darwin, en concreto Lamarck. Ademais, na intervención non existen alusións directas e explícitas ao texto darwinián. En todo caso, o dato que semella concluínte é de carácter cronolóxico. Resulta imposible que Planellas coméntase o libro de Darwin porque o discurso aconteceu en outono do ano 1859 e o texto do científico inglés foi publicado despois, en novembro dese ano.
Actividade botánica
Planellas publicou en 1852 o seu famoso Ensayo de una flora fanerogámica gallega (Planellas, 1852), no que describe 853 plantas, número próximo ao recollido por Johan Lange na súa viaxe de estudo por Galicia ese mesmo ano. O danés contactou con Planellas, quen afirma no seu Ensayo que “pocos meses después de haber comenzado la publicación del Ensayo, el ilustrado botánico Mr. Jhon. Lange hizo una excursión a este pais, sin otro objeto que el de estudiar su vegetación espontánea. Habiendo tenido ocasión de relacionarnos, me hizo el obsequio de comunicarme las especies que a nombre suyo se han publicado, y al propio tiempo rectificó algunos errores en que yo habia incurrido acerca objetos ya antes vistos por mi en el pais.…” (Planellas, 1852: 447). Seoane fai referencia ao tema ao afirmar que Lange “facilitara también gran caudal de datos a Planellas” (Seoane, 1897: XIII).
Francisco Bellot expresou unha opinión moi eloxiosa sobre o labor de observación e recolleita botánicas de Planellas e a súa Flora fanerogámica, indicando que se trata da “primera flora publicada en España con criterio sistemático racional, por un autor español” (Bellot, 1956: 34). Pola contra, o naturalista Víctor López Seoane mantivo sempre unha visión crítica do valor desta obra, opinión compartida por botánicos de prestixio, como Lange, Willkomm e Baltasar Merino. Así, por exemplo, Willkom afirma: «En cuanto á la Flora fanerogámica gallega del Sr. Planellas debo confesar que es un libro de poco valor, escrito con poca nitidez y pocos conocimientos, cuyos datos por eso no inspiran confianza» (6 de abril de 1891, carta dirixida a Víctor López Seoane, Biblioteca científica López Seoane, Instituto “José Cornide” de Estudios Coruñeses). En todo caso, a contribución de Planellas á flora galega hai que situala no contexto da época. Cando elabora o seu libro carecía de referencias previas e os estudos botánicos na Península estaban dando os seus primeiros pasos, sen que nos postos máis relevantes da Botánica oficial se realizaran contribucións valiosas. Tiveron que seren dous estranxeiros, Moritz Willkomm e Johan Lange, os que viñeran a cubrir o baleiro co seu magno Prodomus.
Froito da actividade botánica elaborou un herbario da flora galega. Na «Exposición Agrícola, Industrial y Artística de Galicia», celebrada en Santiago en 1858, amosou o seu «Herbario de Galicia”, composto por 891 especies. Na actualidade consérvanse dous. Un, o que levou cando marchou para Barcelona (conservado na Facultade de Bioloxía), está constituído por 777 taxóns e foi revisado por Carles Pau (1921, 1922, 1924). O outro, máis reducido, está formado por preto dun centenar de Angiospermas e consérvase no Departamento de Botánica da Facultade de Bioloxía da Universidade de Santiago, procedente, probablemente, dos fundos do vello Gabinete da Universidade.
Propagador da “agricultura racional”
A agricultura foi unha disciplina á que Planellas lle prestou unha especial atención. Probablemente a orixe dese interese teña que ver co feito de que fora discípulo de Joan Francesc de Bahí (1775-1841), profesor de botánica na Escuela de Botánica y Agricultura creada pola Junta de Comercio de Barcelona en 1807, director da sección agrícola das Memorias de Agricultura y Artes e do Jardín Botánico de Barcelona.
Participou nos debates e actividades relacionados coa agricultura galega da época, cuestión que foi tratada amplamente por Fernández Prieto (1992). Segundo este autor, Planellas, como o resto do grupo de técnicos (Antonio Casares, Valenzuela, etc.), amósase claro partidario de aplicar a Ciencia á Agricultura, se ben non supera unha visión teórica sobre o tema.
Colaborador activo da Sociedad Económica de Amigos del País de Santiago, da que foi secretario, nesta institución levou a cabo a parte fundamental da súa contribución agrícola. Participou nas actividades docentes e colaborou, entre 1859-1864, na Revista Económica, publicación da que foi promotor (Fernández Casanova, 1981: 64). Alí publicou, por exemplo, o artigo “De lo que es en este suelo la agricultura y de los obstáculos que deben ser removidos para que llegue a lo que debe ser” (Planellas, 1859a).
Foi importante protagonista da Exposición agrícola de 1858, da que se editou un Catálogo metódico de la Exposición pública de Galicia celebrada en Santiago en el presente año (Planellas; Neira & Riva, 1858), no que Planellas é autor da “Introducción. Breves consideraciones acerca de la exposición”. Actuou como secretario do Congreso agrícola de 1864, encargándose da edición das actas (Planellas, 1865). Ademais, a petición da Sociedad Económica, elaborou un informe, que realizou conxuntamente cos químicos José Ramón Luanco y Riego e Antonio Casares, sobre o guano da illa de Cuba. Tamén prestou atención ao ensino da agricultura, tema ao que dedicou un artigo (Planellas, 1860).
Outras actividades
Nos vinte anos que permaneceu en Santiago Planellas colaborou activamente en diversas iniciativas e actividades institucionais. Xogou, como vimos, un papel moi relevante na Sociedad Económica de Amigos del País de Santiago, propoñendo, en 1861, a creación dun Ateneo popular. Asemade, colaborou na Revista de Ciencias Médicas, continuación da Revista Médica, voceiro da relevante Academia de Emulación (Sisto, 1998), na que publicou varios artigos: “Estudio de la respiración comparada entre los seres de toda la serie de los organizados” (Planellas, 1856a), e “Del estado actual de la medicina española en orden a las ciencias naturales y de la necesidad de éstas para el progreso y perfección de aquella” (Planellas, 1856b). Tamén dirixiu o semanario La Joven Galicia. Revista de instrucción pública, ciencias, literatura y bellas artes , na que presentou diversas contribucións (Santos Zas, 2002).
Bibliografía:
Fontes documentais :
José Planellas. Arxiu General Historic, Universidad central de Barcelona.
José Planellas. Arquivo Histórico Universidade de Santiago. Libro A-203.
Fontes impresas:
PLANELLAS GIRALT, J. (1851): Programa de lecciones para la cátedra de Historia Natural de la facultad de filosofía de esta Universidad, Santiago: Impr. Rey Romero.
PLANELLAS GIRALT, J. (1852): Ensayo de una Flora Fanerogámica gallega ampliada con indicaciones acerca de los usos médicos de las especies que se describen, Santiago: Impr. Rey Romero.
PLANELLAS GIRALT, J. (1856a): Estudio de la respiración comparada entre los seres de toda la serie de los organizados, Revista de Ciencias Médicas, 5: 150-157.
PLANELLAS GIRALT, J. (1956b): Del estado actual de la medicina española en orden a las ciencias naturales y de la necesidad de éstas para el progreso y perfección de aquella, Revista de Ciencias Médicas, 8, 9: 249-256.
PLANELLAS GIRALT, J. (1859a): De lo que es en este suelo la agricultura y de los obstáculos que deben ser removidos para que llegue a lo que debe ser, Rev. Soc. Econ. Am. País Santiago, enero, 1859.
PLANELLAS GIRALT, J. (1859b): La ley del progreso indefinido. Discurso leído en la solemne inauguración del Curso de 1859-60, en la Universidad Literaria de Santiago, Santiago: J. R. Rubial.
PLANELLAS GIRALT, J. (1860): Enseñanza agrícola, La Joven Galicia, 6: 41-43.
PLANELLAS GIRALT, J. (1865): Congreso Agrícola Gallego de 1864. Actas, discursos o sus estractos y demas documentos de que se dió cuenta en esa reunión memorable..., Santiago: Imprenta de José Rodríguez Rubial.
PLANELLAS, J.; NEIRA, F.; RIVA, V. de la (1858): ,Catálogo metódico de los objetos exhibidos en la Esposición [sic] agrícola, industrial y artística de Galicia celebrada en Santiago por el ... Ayuntamiento y la Sociedad Económica en julio y setiembre del presente año, Santiago: Impr. J. Souto e hijo.
Bibliografía secundaria:
ANÓNIMO (1857): Anuario de la Universidad de Santiago para el curso 1856 a 1857, Santiago: Impr. Juan Rey.
ANÓNIMO (1860): Memoria del estado de la Instrucción Pública en el Distrito Universitario de Santiago. Anuario de la Universidad para el curso 1859 a 1860, Santiago: Impr. M. Mirás.
ANÓNIMO (1877): Memoria acerca del estado de la Universidad de Santiago en el curso 1876 a 1877, Santiago: Impr. M. Mirás.
BUGALLO RODRÍGUEZ, A. (2003): O Museo de Historia Natural da Universidade de Santiago de Compostela, Santiago: Universidade, Parlamento de Galicia.
BELLOT, F. (1956): Pourret, Colmeiro, Planellas y Antonio Casares Gil (la escuela botánica compostelana), Santiago: Universidad.
DEVESA, J. A. & VIERA, Ma. C. (2001): Viajes de un botánico sajón por la Península Ibérica (H.M. Willkomm, 1821-1895), Cáceres: Universidad de Extremadura.
FERNÁNDEZ CASANOVA, C. (1981): La Sociedad Económica de Amigos del País de Santiago en el siglo XIX, O Castro-Sada (A Coruña): Ediciós do Castro.
FERNÁNDEZ PRIETO, L. (1992): Lábregos con Ciencia. Estado, sociedade e innovación tecnolóxica na agricultura galega, 1850-1939 Vigo: Edicións Xerais.
SISTO, R. (1998): As Academias literarias da Universidade de Santiago e a Academia Médica de Emulación no período 1847-1850, Sarmiento, 2: 125-152.
PAU, C. (1921): El herbario de Planellas, Broteria, ser. bot., 19: 49-65; 97-100; (1922): Broteria, ser. bot., 20: 120-129; (1924): Broteria, ser. bot., 21: 43-82.
SANTOS ZAS, M. (Ed.) (2002): La Joven Galicia. Revista de instrucción pública, ciencias, literatura y bellas artes Santiago de Compostela: Universidade.