Indice alfabético
- Ramón María Aller Ulloa
- José Alonso López y Nobal
- Juan Alonso López y Nobal
- Salustio Alvarado Fernández
- Marceliano Álvarez Muñiz
- Ángeles Alvariño González
- Emilio Anadón Frutos
- Eloy Luis André
- Jesús Andreu Lázaro
- Buenaventura Andreu Morera
- José María Andrey y Sierra
- Andrés Antelo Lamas
- Rafael Areses Vidal
- Anselmo Arias Teixeiro
- Antonio Arias Teixeiro
- Pedro Alejandro Auber e Fondniare
- José María Baleato
- Ángel Baltar Cortés
- Ramón Baltar Domínguez
- Antonio Baltar Domínguez
- Manuel Baraja Fernández
- Juan Barcia Caballero
- Juan José Barcia Goyanes
- Charles Eugène Barrois
- José Luis Barros Malvar
- Tomás Batuecas Marugán
- Francisco Bellot Rodríguez
- Ricardo Bernárdez
- Fermín Bescansa Casares
- Luis Blanco Rivero
- Ramón Blanco y Pérez del Camino
- José Boado y Castro
- Baltasar Manuel Boldo Tuced
- Ignacio Bolívar y Urrutia
- Patricio Borobio Díaz
- Celia Brañas Fernández
- Gonzalo Brañas Fernández
- Antonio Brunet y Talleda
- Odón de Buen y del Cos
- Eusebio Bueno Martínez
- Manuel Cabaleiro Goás
- Ernesto Caballero y Bellido
- Rafael Cadórniga Carro
- Laureano Calderón Arana
- Fernando Calvet Prats
- Juan Bautista Camiña
- Domingo Antonio Camiña Fortes
- Jesús Carballo Taboada
- Santiago Carro García
- Roque Carús Falcón
- Antonio Casares Gil
- José Casares Gil
- Antonio Casares Rodríguez
- Fermín Casares y Bescansa
- Pedro de Castro
- Santiago Castroviejo Bolibar
- Pedro Antonio Cerviño Núñez
- Eduardo Chao Fernández
- José María Chao Rodríguez
- Aniceto Charro Arias
- Ángel Cobián Areal
- José Carlos Colmeiro Laforet
- Miguel Colmeiro y Penido
- Andrés Avelino Comerma y Batalla
- Francisco Cónsul Jove y Tineo
- José Andrés Cornide Saavedra y Folgueira
- Antonio Correa Fernández
- Pedro Couceiro Corral
- Luis Crespí Jaume
- Mariano Cubí y Soler
- José Deulofeu y Poch
- Modesto Domínguez Hervella
- Juan Donapetry Iribarnegaray
- Juan Jacobo Durán Loriga
- Armando Durán Miranda
- Mauricio Echandi Montalvo
- Antonio Eleizegui López
- Ricardo Escauriaza del Valle
- Rafael Estrada Arnaiz
- Félix Domingo Estrada Catoira
- Joaquín Ezquerra del Bayo
- Benito Jerónimo Feijoo Montenegro
- Valeriano Fernández Bacorell
- Manuel Rufo Fernández Carballido
- Elisa Fernanda Mª del Carmen Fernández de la Vega y Lombán
- Jimena Mª Francisca Emilia Fernández de la Vega y Lombán
- José Ramón Fernández de Luanco y del Riego
- Ignacio Fernández Flórez Reguera
- Cesáreo Fernández Losada
- Manuel Jacobo Fernández Mariño
- José Fernández Martínez
- Bibiano Fernández Osorio-Tafall
- Gustavo Fernández Rodríguez Bastos y Harizmendi
- Gabriel Fernández Taboada
- Domingo Fontán Rodríguez
- Ramón Fontenla Maristany
- Emilio Fraga Lago
- Francisco Freire Barreiro
- Gonzalo Gallas Novas
- Cruz Gallástegui Unamuno
- Heliodoro Gallego Armesto
- Abelardo Gallego Canel
- Fausto Garagarza y Dugiols
- Fernando Garcia Arenal
- Víctor García Ferreiro
- Antonio García Maceira
- Pío García Novoa
- Antonio García Varela
- José María García-Blanco Oyarzábal
- Eustaquio (Antonio Félix) Giannini Bentallol
- Miguel Gil Casares
- José María Gil Rey
- Francisco Giral González
- Pedro Gómez de Bedoya y Paredes
- Manuel Gómez Larrañeta
- Mariano Gómez Ulla
- Manuel Gómez-Durán Martínez
- Vicente González Canales
- Jaime González Carreró
- José González López
- José González Olivares
- Juan de Dios González Pizarro
- Joseph González Salgado
- Claudio González Zúñiga
- José Goyanes Álvarez
- José Goyanes Capdevila
- Vicente Goyanes Cedrón
- Mariano de la Paz Graells Agüera
- Albert (Albert I, Príncipe de Mónaco) Grimaldi
- Vicente Guarnerio Gómez
- Francisco Guitián Ojea
- Leopoldo Hernández Robredo
- Primitivo Hernández Sampelayo
- José María Hernansáez y Moscoso
- Enrique Hervada García-Sampedro
- Ragnar Hult
- Alexander von Humboldt
- Carlos Ibañez y Varela
- Santiago de la Iglesia Santos
- Francisco Iglesias Brage
- Luis Iglesias Iglesias
- Luis Iglesias Pardo
- Emigdio Iglesias Somoza
- Gerardo Jeremías Devesa
- Ángel Jorge Echeverri
- Jorge Juan y Santacilia
- Ángel Laborde Navarro
- Johan Martin Christian Lange
- Bernardo Lecocq Honesy
- Carlos Lemaur
- Juan Lembeye y Lartaud
- Octavio Lois Amado
- Juan Lojo Batalla
- Antonio López de Guadalupe
- Jacobo López Elizagaray
- Manuel López Enríquez
- Víctor López Seoane
- Juan López Soler
- Juan López Suárez
- Dionisio Macarte y Díaz
- Gerónimo Macho Velado
- Ramón Margalef López
- Tomás Mariño Pardo
- Juan Martín Sauras
- Antonio Martínez de la Riva
- Ángel Martínez de la Riva Vilar
- Domingo Martínez de Presa
- Manuel Martínez-Risco
- Baltasar Merino Román
- Manuel Eugenio Merino Simón
- Faustino Miranda González
- Ricardo Montequi y Díaz de la Plaza
- Saturnino Montojo y Díaz
- Olga Moreiras Tuni
- Evaristo Antonio Mosquera Quiroga
- Francisco Antonio Mourelle de la Rúa
- Manuel Muñoz Taboadela
- José María Navaz y Sanz
- Francisco de Neira
- João da Nova
- Antonio Novo Campelo
- Domingo Antonio de Nóvoa Gándara y Feijoo
- Roberto Nóvoa Santos
- Miguel Odriozola Pietas
- Ramón Otero Acuña
- Enrique Otero Aenlle
- Xosé Otero Espasandín
- Fernando Oxea
- Timoteo O´Scanlan
- Emilia Pardo Bazán
- Isidro Parga Pondal
- Jacobo María de Parga y Puga
- Ubaldo Pasarón y Lastra
- Patricio María Paz y Membiela
- Ángel Pedreira Labadía
- Pedro Pena y Pérez
- Ramón Pérez Costales
- José Pérez López-Villamil
- Severino Pérez y Vázquez
- Gerónimo Piñeiro de las Casas
- Manuel Piñeiro Herba
- Eugenio Piñerúa Álvarez
- José Planellas Giralt
- Francisco Ponte y Blanco
- Antonio Posse Roybanes
- Pedro Andrés Pourret
- Casiano de Prado y Vallo
- Esteban Quet y Puigvert
- José Quiroga Méndez
- Marcelino Ramírez García
- Benito Regueiro Varela
- Ignacio Ribas Marqués
- Tomás Rico Jimeno
- Eduardo del Río y Lara
- Francisco de los Ríos Naceiro
- Cándido Ríos Rial
- Arturo Rivas Castro
- Antonio Rodríguez Darriba
- Carlos Rodríguez Baltar
- Juan Antonio Rodríguez Bustillo
- Alejandro Rodríguez Cadarso
- José Rodríguez Carracido
- José Rodríguez González
- José Rodríguez Martínez
- José Rodriguez Mourelo
- Juan Rodríguez Sardiña
- Luis Rodríguez Seoane
- Juan Rof Carballo
- Juan Rof Codina
- Francisco Romero Blanco
- José María Romero Fernández de Landa
- Francisco Romero Molezún
- Ramón Rúa Figueroa
- Ángela Ruiz Robles
- Ramón Dionisio de la Sagra y Peris
- Francisco Sánchez
- Julián Sánchez Bort
- Timoteo Sánchez Freire
- Gumersindo Sánchez Guisande
- Fernando Sande y Lago
- Frei Martín Sarmiento
- Pedro Sarmiento de Gamboa
- Camille François Sauvageau
- Guillermo Schulz
- Francisco de Seijas y Lobera
- Josep Joan Vicente del Seixo
- Antonio Sierra Forniés
- César Sobrado Maestro
- Juan Sobreira y Salgado
- Ramón Sobrino Buhigas
- Benito Ángel Dionisio Sotelo y Rivas
- Juan Suárez Casas
- Enrique Suárez Couto
- Julián Francisco Suárez Freire
- Paulino Suárez Suárez
- Francisco Sueiras
- Nicolás Taboada y Leal
- Maximino Teijeiro Fernández
- Joan Texidor i Cos
- Pedro Urquijo Landaluce
- Joaquín Vaamonde Rodríguez
- Lope Valcárcel Vargas
- Antonio Valenzuela Ozores
- Ramón Varela de la Iglesia
- Teodoro Varela de la Iglesia
- José Varela de Montes
- Juan Varela Gil
- Gregorio Varela Mosquera
- Manuel Varela Radío
- Ángel Varela Santos
- José Varela y Ulloa
- Ricardo Varela y Varela
- Vicente Vázquez Queipo
- José Francisco Vendrell de Pedralbes i Estaper del Mas
- Ramón Verea García
- Enrique Vidal Abascal
- Ernesto Viéitez Cortizo
- Xosé Luis Vila Jato
- Antonio Vila Nadal
- Cipriano Vimercati Benítez
- Leoncio Virgós Guillén
- Heinrich Moritz Willkomm
- María Josefa Wonenburger Planells
- Isabel Zendal Gómez
Disciplinas científicas
- ./ Mariña
- ./ Matemáticas
- ./ Enxeñería
- ./ Botánica
- ./ Cartografía
- ./ Agronomía
- ./ Bioloxía
- ./ Química
- ./ Astronomía
- ./ Xeoloxía
- ./ Minas
- ./ Medicina
- ./ Xenética
- ./ Coleccións
- ./ Psiquiatría
- ./ Anatomía
- ./ Nautica
- ./ Cosmografía
- ./ Microbioloxía
- ./ Histoloxía
- ./ Ensino
- ./ Divulgación científica
- ./ Ciencias Experimentais
- ./ Filosofía
- ./ Hidroloxía
- ./ Medicina
- ./ Xinecoloxía
- ./ Veterinaria
- ./ Zootecnia
- ./ Bromatoloxía
- ./ Hixiene
- ./ Mecánica
- ./ Espeleoloxía
- ./ Paleontoloxía
- ./ Zooloxía
- ./ Radioloxía
- ./ Xeografía
- ./ Agricultura
- ./ Ciencias Naturais
- ./ Farmacia
- ./ Viticultura
- ./ Navegación
- ./ Física
- ./ Aeronaútica
- ./ Técnica
- ./ Armas
- ./ Oftalmoloxía
- ./ Parasitoloxía
- ./ Mineraloxía
- ./ Farmacaloxía
- ./ Ornitoloxía
- ./ Entomoloxía
- ./ Expedicións
- ./ Bioquímica
- ./ Dermatoloxía
- ./ Ecoloxía
- ./ Avicultura
- ./ Pediatría
- ./ Micrografía
- ./ Anestesia
- ./ Oceanografía
- ./ Fisioloxía
- ./ Moluscos
- ./ Cálculo
- ./ Nutrición
- ./ Meteoroloxía
- ./ Psicoloxía experimental
- ./ Edafoloxía
- ./ Enxeñería de montes
- ./ Fisioloxía vexetal
- ./ Bioloxía mariña
- ./ Ficoloxía
- ./ Limnoloxía
- ./ Tecnoloxía
- ./ Cirurxía
- ./ Antropoloxía
José María Gil Rey
Prolífico divulgador, dirixiu e colaborou en varias iniciativas periodísticas
comparte esta páxina:Ámbitos de ocupación:
Autor/a da biografía:
- Sisto Edreira, Rafael
- Data de alta: 09/02/2013
Extras de José María Gil Rey:
Semanario Instructivo
Artigos na Revista de Galicia
Apuntes sobre prados artificiales
Estudios Botánicos en Galicia
Extras sobre José María Gil Rey:
Galeria

Retrato de José María Gil Rey, realizado a plumilla e publicado en "El anfiteatro Anatómico Español", nº 39 (31/08/1874).
Como citar esta páxina:
- Sisto Edreira, Rafael ([2013], “José María Gil Rey”, en Álbum da Ciencia. Culturagalega.org. Consello da Cultura Galega. [lectura: 09/06/2023] [URL: http://www.culturagalega.org/
albumdaciencia/detalle.php?id=414

Retrato de José María Gil Rey, realizado a plumilla e publicado en "El anfiteatro Anatómico Español", nº 39 (31/08/1874).
Datos biográficos:
- Nacemento: Santiago de Compostela 1815
- Falecemento: Santiago de Compostela 1853
Obtida a licenciatura, unha parte importante da súa vida profesional está ligada ás múltiples empresas periodísticas nas que intervén, se ben os temas científicos terán un importante papel en todas as súas iniciativas. Os seus coñecementos sobre hidroloxía permitíronlle substituír durante un tempo, en 1845, ao titular na dirección dos baños de Carballo. A finais de 1850 aparece ligado circunstancialmente á Universidade compostelá, dando leccións extraordinarias de Nocións de Historia Natural. Destacada foi a súa activa participación na ardente discusión que naquela época se xerou sobre a homeopatía e que involucrou a boa parte dos profesionais da medicina. A lectura da obra de Coll, Estudio de los sistemas, converteuno nun dos primeiros defensores desta teoría en Galicia, acadando certo protagonismo nas asociacións estatais, como pode desprenderse da súa activa colaboración na Gaceta homeopática en 1848, na que se lle presta gran recoñecemento.
Fóra do ámbito científico cómpre citar os seus múltiples traballos históricos e literarios na prensa, entre os que se inclúen artigos sobre a historia da súa cidade e pequenas poesías en galego. Salienta a súa serie sobre a catedral de Santiago, iniciada en 1839 no Semanario Pintoresco Español e continuada en 1841 na Revista de Galicia.
O primeiro contacto co mundo xornalístico semella ser cando, con só 23 anos, funda o Semanario Instructivo. Periódico de agricultura, ciencias naturales y artes, que foi publicado baixo a protección da Sociedad Económica de Amigos del País de Santiago. Temos coñecemento da publicación de 27 números, entre marzo e agosto de 1838, nos que van aparecendo novas científicas tomadas de revistas estranxeiras e artigos propios de divulgación científica asinados coas iniciais dos seus autores. Os de agricultura, os máis numerosos, levan a identificación GJL, os de Historia Natural son de JSE, os de Química de LM, os de Física de RY, e os de debuxo levan as iniciais RAG. Por primeira vez unha publicación galega trata sistematicamente e con rigor temas relacionados coa ciencia e, se ben non reflicten a existencia de labores de investigación dos autores, amosan unha preocupación crecente pola difusión e a institucionalización da ciencia no seo dunha sociedade, ata aquela, moi distante destes temas.
Posteriormente colaborou na Revista de Galicia, continuación de El Iris de Galicia e subtitulada Periódico de ciencias, literatura y artes, editada en Santiago en 1841, na que deixou impresos varios artigos sobre agricultura e xeoloxía. Formou parte catro anos máis tarde da redacción de La Aurora de Galicia, e nesta revista publicou un pequeno estudo sobre química moderna.
Da pegada e influencia que deixaron os seus escritos é boa mostra a reprodución, nas páxinas da publicación Galicia. Revista Universal de este Reino, de varios artigos e comentarios seus aínda oito anos despois da súa morte. Podemos citar, por exemplo, as colaboracións sobre xardinería, os artigos sobre a industria do liño (Gil, 1861b) ou sobre a descrición e uso do té silvestre (Gil, 1861a), e as lembranzas dunha curta viaxe polos arredores de Santiago na que aparecen numerosas referencias xeolóxicas (Gil, 1861c).
En colaboración con Tomás Martínez Servida comezou en 1846, segundo cita Planellas, a formación dun herbario que eles consideraban material básico para a elaboración da "Flora de Galicia". Tres anos máis tarde, cando xa tiñan recollido un gran número de exemplares, fixeron un chamamento a todos os homes de ciencia, en especial á clase médica, para que cooperaran no herbario explorando as comarcas nas que residían (Gil, J. Mª.; Martínez Servida, T. 1849). Neste artigo, ademais de facer unha pequena historia dos estudos botánicos feitos en Galicia e de pedir a creación dunha cátedra de Historia Natural médica, dan as indicacións precisas para a recollida e conservación das plantas.
A colaboración nesta empresa foi moi escasa, segundo afirma Planellas. Este autor, no seu Ensayo de una Flora Fanerogámica Gallega, recorre ao herbario para a descrición dunha ducia de exemplares que, polo que di, non debían estar determinados na súa totalidade. Semella, sen embargo, ser o primeiro intento serio de recolección e clasificación de exemplares que puideran servir de base para a elaboración dun estudo xeral sobre a botánica galega.
A morte, debida a unha febre tifoidea, truncou con só 38 anos a vida de José Mª Gil, unha das carreiras máis prometedoras da ciencia galega da época.
Bibliografía:
Fontes documentais:
Arquivo Histórico da Universidade de Santiago. Libro A-240. Copiador de nóminas, 1847-1850; Expedientes persoais, cartafol 531.
Fontes impresas:
GIL REY, José M. (1840): A la reforma de la instrucción primaria en Santiago, anunciada solemnemente el día 24 de julio de 1840, Santiago de Compostela, s.n.
GIL REY, José M. (1841): Una mirada hacia atrás. Santiago en 1780, Revista de Galicia, 10: 45-48.
GIL REY, José M. (1848a): Sobre las reflexiones preliminares al examen de la Homeopatía, Gaceta homeopática, p.: 7-14.
GIL REY, José M. (1848b): Á la Facultad (2º), Gaceta homeopática, p.: 161-169.
GIL REY, José M. (1848c): Discusión entre un homeópata y un ecléctico, Gaceta homeopática, p.: 312-323.
GIL REY, José M. (1848d): Discusión segunda entre un alópata y un homeópata, Gaceta homeopática, p.: 441-453.
GIL REY, José M. (1848e): Aguas minerales de Carballo (Galicia), Gaceta homeopática, p.: 457-469, 473-481.
GIL REY, José M. (1850a): Esposiciones de la industria, Revista de Galicia, 1: 12-18.
GIL REY, José M. (1850b): Agricultura. general de los vegetales, Revista de Galicia, 2: 65-72.
GIL REY, José M. (1850c): Arboricultura. Arboles resinosos, Revista de Galicia, 3: 96-107.
GIL REY, José M. (1850d): Agricultura. Funciones vejetales-operaciones en ellas fundadas (a), Revista de Galicia, 4: 121-136.
GIL REY, José M. (1850e): Agricultura. Agentes de la vejetación, Revista de Galicia, 5: 149-164.
GIL REY, José M. (1850f): Recuerdos de viaje por Galicia (I),, Revista de Galicia, 5: 165-172.
GIL REY, José M. (1850g): Agricultura. Tierra en general-Terrenos geológicos, Revista de Galicia, 6: 173-188.
GIL REY, José M. (1861a): Té indígena, Galicia. Revista Universal de este Reino, 22: 352.
GIL REY, José M. (1861b): Linos, Galicia. Revista Universal de este Reino, 26: 412-413.
GIL REY, José M. (1861c): Recuerdos de Viaje por Galicia, Galicia. Revista Universal de este Reino, 27: 417-419.
GIL REY, José M. (1862): Agricultura. Apuntes sobre prados artificiales, Galicia. Revista Universal de este Reino, 7: 111-112; 8: 122-124.
Semanario Instructivo. Periódico de agricultura, ciencias naturales y artes. Santiago, Oficina de José Núñez Castaño. Núms. 1-27, 2 marzo 1838 - 31 agosto 1838.
GIL REY, José M. GIL, J. Mª.; MARTINEZ SERVIDA, T. (1849): Estudios Botánicos en Galicia, Revista Médica. Periódico de la Academia médica de emulación de Santiago, 24: 528-534.
Bibliografía secundaria:
COUCEIRO FREIJOMIL, A. (1951): Diccionario bio-bibliográfico de escritores, Santiago: Ed. de los Bibliófilos Gallegos; t. II: 164.
LÓPEZ DE LA VEGA (1874): "El licenciado Don José María Gil y Rey", Anfiteatro anatómico español, 39: 188-189.
PLANELLAS GIRALT (1852): Ensayo de una flora fanerogámica gallega, Santiago: Juan Rey Romero.
MORENO ASTRAY, F. (1865): El viagero en la ciudad de Santiago. Reseña histórica, descriptiva, monumental, artística y literaria de esta antigua capital del Reino de Galicia, Santiago: José M. Paredes.