Indice alfabético
- Ramón María Aller Ulloa
- José Alonso López y Nobal
- Juan Alonso López y Nobal
- Salustio Alvarado Fernández
- Marceliano Álvarez Muñiz
- Ángeles Alvariño González
- Emilio Anadón Frutos
- Eloy Luis André
- Jesús Andreu Lázaro
- Buenaventura Andreu Morera
- José María Andrey y Sierra
- Andrés Antelo Lamas
- Rafael Areses Vidal
- Anselmo Arias Teixeiro
- Antonio Arias Teixeiro
- Pedro Alejandro Auber e Fondniare
- José María Baleato
- Ángel Baltar Cortés
- Ramón Baltar Domínguez
- Antonio Baltar Domínguez
- Manuel Baraja Fernández
- Juan Barcia Caballero
- Juan José Barcia Goyanes
- Charles Eugène Barrois
- José Luis Barros Malvar
- Tomás Batuecas Marugán
- Francisco Bellot Rodríguez
- Ricardo Bernárdez
- Fermín Bescansa Casares
- Luis Blanco Rivero
- Ramón Blanco y Pérez del Camino
- José Boado y Castro
- Baltasar Manuel Boldo Tuced
- Ignacio Bolívar y Urrutia
- Patricio Borobio Díaz
- Celia Brañas Fernández
- Gonzalo Brañas Fernández
- Antonio Brunet y Talleda
- Odón de Buen y del Cos
- Eusebio Bueno Martínez
- Manuel Cabaleiro Goás
- Ernesto Caballero y Bellido
- Rafael Cadórniga Carro
- Laureano Calderón Arana
- Fernando Calvet Prats
- Juan Bautista Camiña
- Domingo Antonio Camiña Fortes
- Jesús Carballo Taboada
- Santiago Carro García
- Roque Carús Falcón
- Antonio Casares Gil
- José Casares Gil
- Antonio Casares Rodríguez
- Fermín Casares y Bescansa
- Pedro de Castro
- Santiago Castroviejo Bolibar
- Pedro Antonio Cerviño Núñez
- Eduardo Chao Fernández
- José María Chao Rodríguez
- Aniceto Charro Arias
- Ángel Cobián Areal
- José Carlos Colmeiro Laforet
- Miguel Colmeiro y Penido
- Andrés Avelino Comerma y Batalla
- Francisco Cónsul Jove y Tineo
- José Andrés Cornide Saavedra y Folgueira
- Antonio Correa Fernández
- Pedro Couceiro Corral
- Luis Crespí Jaume
- Mariano Cubí y Soler
- José Deulofeu y Poch
- Modesto Domínguez Hervella
- Juan Donapetry Iribarnegaray
- Juan Jacobo Durán Loriga
- Armando Durán Miranda
- Mauricio Echandi Montalvo
- Antonio Eleizegui López
- Ricardo Escauriaza del Valle
- Rafael Estrada Arnaiz
- Félix Domingo Estrada Catoira
- Joaquín Ezquerra del Bayo
- Benito Jerónimo Feijoo Montenegro
- Valeriano Fernández Bacorell
- Manuel Rufo Fernández Carballido
- Elisa Fernanda Mª del Carmen Fernández de la Vega y Lombán
- Jimena Mª Francisca Emilia Fernández de la Vega y Lombán
- José Ramón Fernández de Luanco y del Riego
- Ignacio Fernández Flórez Reguera
- Cesáreo Fernández Losada
- Manuel Jacobo Fernández Mariño
- José Fernández Martínez
- Bibiano Fernández Osorio-Tafall
- Gustavo Fernández Rodríguez Bastos y Harizmendi
- Gabriel Fernández Taboada
- Domingo Fontán Rodríguez
- Ramón Fontenla Maristany
- Emilio Fraga Lago
- Francisco Freire Barreiro
- Gonzalo Gallas Novas
- Cruz Gallástegui Unamuno
- Heliodoro Gallego Armesto
- Abelardo Gallego Canel
- Fausto Garagarza y Dugiols
- Fernando Garcia Arenal
- Víctor García Ferreiro
- Antonio García Maceira
- Pío García Novoa
- Antonio García Varela
- José María García-Blanco Oyarzábal
- Eustaquio (Antonio Félix) Giannini Bentallol
- Miguel Gil Casares
- José María Gil Rey
- Francisco Giral González
- Pedro Gómez de Bedoya y Paredes
- Manuel Gómez Larrañeta
- Mariano Gómez Ulla
- Manuel Gómez-Durán Martínez
- Vicente González Canales
- Jaime González Carreró
- José González López
- José González Olivares
- Juan de Dios González Pizarro
- Joseph González Salgado
- Claudio González Zúñiga
- José Goyanes Álvarez
- José Goyanes Capdevila
- Vicente Goyanes Cedrón
- Mariano de la Paz Graells Agüera
- Albert (Albert I, Príncipe de Mónaco) Grimaldi
- Vicente Guarnerio Gómez
- Francisco Guitián Ojea
- Leopoldo Hernández Robredo
- Primitivo Hernández Sampelayo
- José María Hernansáez y Moscoso
- Enrique Hervada García-Sampedro
- Ragnar Hult
- Alexander von Humboldt
- Carlos Ibañez y Varela
- Santiago de la Iglesia Santos
- Francisco Iglesias Brage
- Luis Iglesias Iglesias
- Luis Iglesias Pardo
- Emigdio Iglesias Somoza
- Gerardo Jeremías Devesa
- Ángel Jorge Echeverri
- Jorge Juan y Santacilia
- Ángel Laborde Navarro
- Johan Martin Christian Lange
- Bernardo Lecocq Honesy
- Carlos Lemaur
- Juan Lembeye y Lartaud
- Octavio Lois Amado
- Juan Lojo Batalla
- Antonio López de Guadalupe
- Jacobo López Elizagaray
- Manuel López Enríquez
- Víctor López Seoane
- Juan López Soler
- Juan López Suárez
- Dionisio Macarte y Díaz
- Gerónimo Macho Velado
- Ramón Margalef López
- Tomás Mariño Pardo
- Juan Martín Sauras
- Antonio Martínez de la Riva
- Ángel Martínez de la Riva Vilar
- Domingo Martínez de Presa
- Manuel Martínez-Risco
- Baltasar Merino Román
- Manuel Eugenio Merino Simón
- Faustino Miranda González
- Ricardo Montequi y Díaz de la Plaza
- Saturnino Montojo y Díaz
- Olga Moreiras Tuni
- Evaristo Antonio Mosquera Quiroga
- Francisco Antonio Mourelle de la Rúa
- Manuel Muñoz Taboadela
- José María Navaz y Sanz
- Francisco de Neira
- João da Nova
- Antonio Novo Campelo
- Domingo Antonio de Nóvoa Gándara y Feijoo
- Roberto Nóvoa Santos
- Miguel Odriozola Pietas
- Ramón Otero Acuña
- Enrique Otero Aenlle
- Xosé Otero Espasandín
- Fernando Oxea
- Timoteo O´Scanlan
- Emilia Pardo Bazán
- Isidro Parga Pondal
- Jacobo María de Parga y Puga
- Ubaldo Pasarón y Lastra
- Patricio María Paz y Membiela
- Ángel Pedreira Labadía
- Pedro Pena y Pérez
- Ramón Pérez Costales
- José Pérez López-Villamil
- Severino Pérez y Vázquez
- Gerónimo Piñeiro de las Casas
- Manuel Piñeiro Herba
- Eugenio Piñerúa Álvarez
- José Planellas Giralt
- Francisco Ponte y Blanco
- Antonio Posse Roybanes
- Pedro Andrés Pourret
- Casiano de Prado y Vallo
- Esteban Quet y Puigvert
- José Quiroga Méndez
- Marcelino Ramírez García
- Benito Regueiro Varela
- Ignacio Ribas Marqués
- Tomás Rico Jimeno
- Eduardo del Río y Lara
- Francisco de los Ríos Naceiro
- Cándido Ríos Rial
- Arturo Rivas Castro
- Antonio Rodríguez Darriba
- Carlos Rodríguez Baltar
- Juan Antonio Rodríguez Bustillo
- Alejandro Rodríguez Cadarso
- José Rodríguez Carracido
- José Rodríguez González
- José Rodríguez Martínez
- José Rodriguez Mourelo
- Juan Rodríguez Sardiña
- Luis Rodríguez Seoane
- Juan Rof Carballo
- Juan Rof Codina
- Francisco Romero Blanco
- José María Romero Fernández de Landa
- Francisco Romero Molezún
- Ramón Rúa Figueroa
- Ángela Ruiz Robles
- Ramón Dionisio de la Sagra y Peris
- Francisco Sánchez
- Julián Sánchez Bort
- Timoteo Sánchez Freire
- Gumersindo Sánchez Guisande
- Fernando Sande y Lago
- Frei Martín Sarmiento
- Pedro Sarmiento de Gamboa
- Camille François Sauvageau
- Guillermo Schulz
- Francisco de Seijas y Lobera
- Josep Joan Vicente del Seixo
- Antonio Sierra Forniés
- César Sobrado Maestro
- Juan Sobreira y Salgado
- Ramón Sobrino Buhigas
- Benito Ángel Dionisio Sotelo y Rivas
- Juan Suárez Casas
- Enrique Suárez Couto
- Julián Francisco Suárez Freire
- Paulino Suárez Suárez
- Francisco Sueiras
- Nicolás Taboada y Leal
- Maximino Teijeiro Fernández
- Joan Texidor i Cos
- Pedro Urquijo Landaluce
- Joaquín Vaamonde Rodríguez
- Lope Valcárcel Vargas
- Antonio Valenzuela Ozores
- Ramón Varela de la Iglesia
- Teodoro Varela de la Iglesia
- José Varela de Montes
- Juan Varela Gil
- Gregorio Varela Mosquera
- Manuel Varela Radío
- Ángel Varela Santos
- José Varela y Ulloa
- Ricardo Varela y Varela
- Vicente Vázquez Queipo
- José Francisco Vendrell de Pedralbes i Estaper del Mas
- Ramón Verea García
- Enrique Vidal Abascal
- Ernesto Viéitez Cortizo
- Xosé Luis Vila Jato
- Antonio Vila Nadal
- Cipriano Vimercati Benítez
- Leoncio Virgós Guillén
- Heinrich Moritz Willkomm
- María Josefa Wonenburger Planells
- Isabel Zendal Gómez
Disciplinas científicas
- ./ Mariña
- ./ Matemáticas
- ./ Enxeñería
- ./ Botánica
- ./ Cartografía
- ./ Agronomía
- ./ Bioloxía
- ./ Química
- ./ Astronomía
- ./ Xeoloxía
- ./ Minas
- ./ Medicina
- ./ Xenética
- ./ Coleccións
- ./ Psiquiatría
- ./ Anatomía
- ./ Nautica
- ./ Cosmografía
- ./ Microbioloxía
- ./ Histoloxía
- ./ Ensino
- ./ Divulgación científica
- ./ Ciencias Experimentais
- ./ Filosofía
- ./ Hidroloxía
- ./ Medicina
- ./ Xinecoloxía
- ./ Veterinaria
- ./ Zootecnia
- ./ Bromatoloxía
- ./ Hixiene
- ./ Mecánica
- ./ Espeleoloxía
- ./ Paleontoloxía
- ./ Zooloxía
- ./ Radioloxía
- ./ Xeografía
- ./ Agricultura
- ./ Ciencias Naturais
- ./ Farmacia
- ./ Viticultura
- ./ Navegación
- ./ Física
- ./ Aeronaútica
- ./ Técnica
- ./ Armas
- ./ Oftalmoloxía
- ./ Parasitoloxía
- ./ Mineraloxía
- ./ Farmacaloxía
- ./ Ornitoloxía
- ./ Entomoloxía
- ./ Expedicións
- ./ Bioquímica
- ./ Dermatoloxía
- ./ Ecoloxía
- ./ Avicultura
- ./ Pediatría
- ./ Micrografía
- ./ Anestesia
- ./ Oceanografía
- ./ Fisioloxía
- ./ Moluscos
- ./ Cálculo
- ./ Nutrición
- ./ Meteoroloxía
- ./ Psicoloxía experimental
- ./ Edafoloxía
- ./ Enxeñería de montes
- ./ Fisioloxía vexetal
- ./ Bioloxía mariña
- ./ Ficoloxía
- ./ Limnoloxía
- ./ Tecnoloxía
- ./ Cirurxía
- ./ Antropoloxía
Anselmo Arias Teixeiro
Un alquimista galego
comparte esta páxina:Ámbitos de ocupación:
Autor/a da biografía:
- Álvarez Soaje, Miguel
- Data de alta: 04/10/2013
Extras sobre Anselmo Arias Teixeiro:
Galeria

Vista do pazo de Fondevila, en Cabanelas (O Carballiño, Ourense), residencia do alquimista Anselmo Arias Teixeiro.
Como citar esta páxina:
- Álvarez Soaje, Miguel ([2013], “Anselmo Arias Teixeiro”, en Álbum da Ciencia. Culturagalega.org. Consello da Cultura Galega. [lectura: 28/09/2023] [URL: http://www.culturagalega.org/
albumdaciencia/detalle.php?id=475

Vista do pazo de Fondevila, en Cabanelas (O Carballiño, Ourense), residencia do alquimista Anselmo Arias Teixeiro.
Datos biográficos:
- Nacemento: Cabanelas, O Carballiño (Ourense) 1707
- Falecemento: Cabanelas, O Carballiño (Ourense) 1756
Non se sabe de onde lle ven o interese pola alquimia, pero si se coñece a súa obra manuscrita (un conxunto de tres centenares de follas escritas en latín, datadas entre 1723 e 1756). Nela achega referencias constantes a diferentes obras de coñecidos seguidores de Llull, como Nobum Lumen Chemicum, de Sendivogius, Perspicilia Lulliana, do alemán Ivo Salzinger, referencias a Alberte Magno e comentarios aos textos apócrifos de Llull, como o Liber secreti secretorum. Outros manuscritos mencionan a obra de Alonso Barba, Arnaldo Vilanova e do médico alemán Johann Schoeder. Son tamén continuas as referencias a Robert Boyle, de quen Anselmo Arias Teixeiro extrae datos para os seus propios argumentos cara á disolución do ouro. Obsérvanse tamén referencias pseudolulianas, entre elas, Teorica e Practica Testamentum, onde trata dos vapores menstruais, metálicos e arxénteos, así como de diferentes metais localizados en Pazos de Arenteiro e arredores. Finalmente, atópanse descricións de procesos alquímicos destinados á obtención do Sol e da Lúa, e dicir, o ouro e a prata, por medio dunha serie de destilacións.
Os títulos destes manuscritos serían:
Sobre o lume: Fala da orixe da chama e das súas propiedades. Refírese as opinións de Plinio e Ambrosio Calepino sobre a capacidade dos corpos de intercambiar e conservar a calor. Describe as exhalacións nocturnas e analiza a súa orixe e similitude cos cometas e lóstregos.
Sobre a luz e a visión: Describe as propiedades da luz, así como diferentes artefactos ópticos, entre eles, un espello “ustorio” que pode dirixir un único feixe de luz solar cara un determinado obxectivo.
Sobre as tinturas: Apuntamentos sobre a natureza de varias substancias denominadas “tinturas”, algunha das cales atopábanse preto de Cabanelas. Presenta unha teoría propia sobre a súa orixe, a cal deriva de tres sustancias fundamentais: arenosa, talchitina e glutinosa. As tinturas xéranse en sitios pechados e fora do contacto coa luz, polo que as fontes termais poden ser zonas axeitadas para a súa formación. Sobre a orixe dos metais, defende que tanto a terra como a auga son elementos esenciais para a súa formación.
Sobre Ciencias Naturais: Presenta diferentes temas, como a posibilidade do movemento continuo, a influencia da gravidade sobre os obxectos, as condicións atmosféricas, a orixe das nubes e o seu efecto sobre o contorno de Cabanelas. Fala da densidade dos diferentes corpos e do “impulso” que os move e os mantén unidos. Por último, formula a posibilidade de crear un medicamento que puidera modificar e corrixir a falta de paixón ou forza dos corazóns febles. Defende a utilidade da Ciencia e “mas la costumbre ordenada y aun forzada del conocimiento”.
Sobre a elaboración e conservación do viño: Manuscrito de 150 cuartillas no que se describen diferentes teorías sobre o tratamento do viño na zona do Ribeiro, baseándose en experiencias propias e informacións recibidas de diferentes colleiteiros. Achega reflexións sobre as técnicas máis axeitadas para unha correcta fermentación dos caldos, o xeito da súa conservación, o deseño e orientación das adegas e o estudo dos diferentes axentes atmosféricos que poidan intervir no proceso de fermentación, como as treboadas e os excesos de frío e calor, humidade e horas de sol. Informa, tamén, de curiosas técnicas de conservación e aclarado do viño.
Sobre os humores e os temperamentos: Fala sobre os constituíntes naturais do corpo humano nun breve estudo no que relaciona estes constituíntes cos catro elementos tradicionais, que se presentan como calidades do corpo humano e que caracterizan o seu temperamento. O texto está baseado na obra de Diego Antonio Robledo, Compendio cirurgico, útil y provechoso.Ten interese a defensa da capacidade xenerativa de vida dos procesos de putrefacción, que describe con diferentes exemplos.
Recetario médico: Neste manuscrito, ao par de incluír datos biográficos, describe corenta receitas médicas nas que se inclúen colirios, emplastos, enxaugaduras, xaropes, zumes, solucións, ungüentos, aceites, infusións, destilados e diferentes remedios vexetais e animais. Algunhas receitas semella telas extraído do famoso Dioscórides.
Anselmo, xunto co seu irmán Antonio, son os únicos casos coñecidos de seguidores das doutrinas de Ramon Llull ou seus discípulos, en Galicia. No caso de Anselmo, os seus escritos son copias doutros tratados de alquimia pesudolulianos con comentarios e achegas persoais, moitas collidas do propio contorno do pazo de Fondodevila, como é o caso do tratamento do viño, onde se atopa o primeiro escrito coñecido no que se describen as técnicas enolóxicas dunha comarca vitícola como é a do Ribeiro. Fronte ao carácter máis teórico dos manuscritos do seu irmán Antonio, neste caso apréciase un interese especial por cuestións de tipo práctico, algunhas tomadas de observacións e experiencias propias. Non supoñen ningunha contribución relevante á ciencia española da época pero si son un excelente exemplo das preocupacións de certa fidalguía (ou clerecía) galega incorporada aos coñecementos do momento e con medios abondosos para a adquisición de certos libros, no seo dunha sociedade que comezaba xa a escribir e ler cunha certa liberdade.
Para entender a permanencia das doutrinas lulistas, ou mellor pseudolulistas, na primeira metade do XVIII, hai que considerar que baixo este nome aparecían un conxunto de traballos que só nalgúns casos tiñan que ver directamente coa obra de Llull. Na meirande parte, eran achegas de métodos e conceptos relacionados coa metalurxia, farmacoloxía e outras artes recompiladas entre os séculos XVI e XVII, que proviñan da tradición hermética. Deixaron de ter adeptos na segunda metade do século como consecuencia da crítica dos ilustrados (Feijoo foi un dos máis sinalados) e da imparable penetración da ciencia moderna.
Bibliografía:
Fontes documentais:
Fundación Penzol (Do fondo “Arias Teixeiro”): atados 100/21, 100/22, 100/24, 100/28, 100/31, 100,32 e 100/34
Bibliografía secundaria:
ÁLVAREZ SOAJE, M. (2012): Antonio y Anselmo Arias Teijeiro. Dos lulistas gallegos en el siglo de la Ilustración, Tese de Doutoramento, Santiago: Universidade.